Tenis eğitimi, tahmin edileceği gibi, oldukça karmaşık ve uzunlamasına zamana ihtiyaç olan bir süreçtir. Bu süreç içerisinde yapılan doğrular ve hatalar, belirli bir süre sonra ortaya çıkar. Tenis eğitiminin en can alıcı bölümü, sporcuya uygun çalışma planını belirlemek, bunu olabilen en optimum düzeyde uygulamak ve sonunda da maksimum performans elde etmektir. İşte tenis antrenörlüğüne sanatsal yön veren de, bu maksimizasyonu müsabaka sırasında doruğa ulaştırabilmektir.

Tenis antrenörlüğü ya da eğiticiliği 3 temel bileşene sahip olmalıdır. Bilimsellik, sanatsallık, denemeler ve hatalar toplandığında kaliteli ve düzeyli antrenmanı oluştururlar.

Her geçen gün dünyadaki müsabaka ya da rekreasyon tenisine katılan çocuk sayısı artmaktadır. Uluslararası Tenis Federasyonu 12-18 yaş arası turnuvalar ve karşılaşmalar organize ederken birçok ülkede 10 yaş altı ulusal şampiyonalar da organize edilmektedir. 10 yaş altındaki çocuklara tenis oyununu tanıtmak ve uygun tekniği geliştirmelerini sağlamak için düzenlenen turnuvalarda raket, top ve kort çocuklara uygun hale getirilerek ulusal müsabakalar düzenlenmektedir.

Çocukluk çağında büyüme ve gelişme nispeten sabit iken, bu dönemde motor gelişim oldukça hızlıdır ve puberteden itibaren kız ve erkeler arasındaki fark artar. Düzenli yoğun fiziksel aktivite çocuğun büyümesini etkilemez. Şüphesiz ki tenis zihinsel ve fiziksel olarak çocuğu olumlu etkiler. Düzenli tenis oynamak çocuğun fiziksel ve psikolojik sağlığına tahmin edilenden daha çok katkı sağlar. Bu katkılar daha çok çocuğun fiziksel, duygusal ve zihinsel gelişiminde ortaya çıkar.

Tenisin, çocuğun fiziksel gelişimine olası katkıları aşağıda sıralanmıştır.

-Aerobik ve kalp dolaşım sistem sağlığının gelişimini destekler

-Anaerob sistem gelişimi sayesinde çocuğun kısa süreli patlayıcı aktiviteleri gerçekleştirme ve dinlenme sırasında bu özellikleri tekrar yerine koyma kapasitesini arttırır.

-Çabuk hareketler sırasındaki hız atlama, sıçrama, adımlama ve sürati ivmeli bir şekilde yapma becerisini geliştirir.

-Hareketlenme sırasındaki ön sezileme (anticipation), tepki zamanı hızı ve patlayıcı kuvvet becerisinin gelişmesine katkı sağlar.

-Çocukların antrenmanlarda yaptığı yüzlerce durma ve koşma hareketi sayesinde bacak kuvvetleri artar.

-Genel beden koordinasyonları gelişir. Korttaki hareketlerini kontrol etmek için büyük kas gruplarını kullanır ve bu sayede kaba motor becerileri (Gross) gelişir.

-Açılı vole vuruşları, aşırtma vuruş ya da diğer teknik uygulamaları kullanırken teknik varyasyonlar sırasında da ince (fine) motor becerileri gelişir.

-Çeviklik, çabukluk ve hareketlilik becerileri gelişir.

-Yüzlerce kez yaptığı durma ve hareketlenmeler sayesinde dinamik dengeleri gelişir.

-Tenis antrenmanları sayesinde kemik kuvveti ve yoğunluğu artar.

-Bağışıklık sistemleri gelişir ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanırlar.

-El göz koordinasyonunu geliştirir. Esneklikleri artar.

Ayrıca tenis antrenmanlarının, çocuğun aşağıda belirtilen psikolojik gelişimine de katkıları vardır.

-Çocukların etik ve disiplin davranışları gelişir

-Hata yönetimi ve sorumluluk duygusu gelişir

-Zor şartları yönetme duygusu gelişir

-Çocuklar stresle etkin başa çıkma yöntemleri geliştirir

-Uygun düzeydeki tenis antrenmanları çocukların tükettiklerini nasıl geri kazanacağını öğretir.

-Uygun stratejileri planlama ve gerçekleştirme becerisi kazandırır.

-Problem çözmeyi, sportmenliği, merhametlice kazanmayı ve onurlu bir şekilde kaybetmeyi öğretir.

-Ekip çalıştırmasını öğretir ve sosyal becerilerini geliştirir.

-Neşeli olmayı ve eğlenebilmeyi öğretir.

Fiziksel kapasiteler ile ilgili olarak da, tenis oyunu çocukların gücünü, kuvvetini, anaerob performansını, esnekliğini, çevikliğini ve tüm koordinatif ve kondisyonel özelliklerini geliştirir. Antrenman programları planlanırken çocukların bu gelişimsel özellikleri göz ardı edilmemelidir.

Her yaş grubunun tenis eğitim ihtiyaçlarının birbirinden farklı olacağı gerçeği de göz ardı edilmemelidir.

Yazının devamında tenis eğitiminin bazı karakteristik özellikleri ile ilgili vurgulanması gereken bazı bilgiler bulacaksınız.

İyi bir tenis eğitiminin karakteristikleri

-Tenis oyunu fiziksel ve zihinsel dayanıklılık gerektirir. Ayrıca tenis çocuklar için oldukça keyifli ve onların gerek fiziksel gerekse zihinsel sağlığını geliştiren bir spordur.

-Çocuklar, zaten gençlik dönemlerinde tenistekine benzeyen hareketleri içeren oyunlar oynarlar. Tenis eğitimi sırasında tenisteki temel hareketler bu doğal becerilere eklenebilir. Sonuçta doğal hareketler içeren tenis temel teknikleri ortaya çıkar. Aslında tenis eğitimlerinde çocuğun doğasından getirdiği hareketleri kullanarak tenis temel becerilerini (fundamentals) yapması desteklenmelidir.

-Sporcu eğitimin tüm aşamalarında, antrenman sırasında kendini güven içerisinde hissetmelidir

-Sporcu tüm eğitim aşamalarında optimum düzeyde motive edilmiş olmalıdır

-Sporcunun hedef koyması desteklenmeli ve bu amaçlar antrenör tarafından gerçekçi olarak anlaşılmalıdır.

-Sporcu kendisini geliştirebilen eğitim sürecini hisseder ve o eğitime katılmak ister.

-Sakin ve neşeli bir eğitim ortamı öğrencinin dikkatini maksimize eder.

-Çocuklar eğlenerek öğrenmeyi severler. Bu ebeveynleri de olumlu etkiler.

-Alıştırmalar grubun ortak beceri düzeyine uygun olmalıdır. Uygulamalar zor ya da kolay olmamalıdır. Bu nedenle çocukların vücut ölçülerine uygun oranda değiştirilmiş alan ölçüleri kullanılmalıdır. örneğin; mikro, mini ve midi kortlar, farklı sıçrama kapasitesine sahip toplar ya da farklı ölçülerde raketler kullanmak gibi.

-Eğer yapılacaksa açıklamalar açık, kısa ve gerektiği yerde olmalıdır.

-Eğitim alanında ve alıştırma seçiminde güvenlik ve emniyet ihmal edilmemelidir ve gerekli disiplin sağlanmalıdır.

-Tenis alıştırmaları sırasında olabildiğince zengin araç gereç ve yöntem kullanmak sporcunun motive olmasını kolaylaştırır.

-Öğrencinin, öğretilmek istenen beceriyi keşfederek öğrenmesine ortam hazırlanmalıdır. Bu konu tenis eğitimi için oldukça önemlidir. Eğitici topu atış şekliyle ve sporcunun hareketlerine uygun sınırlılıklar getirerek, öğrencisinin keşfederek öğrenmesine yardım edebilir. Keşfederek öğrenme ortamı tenis eğitiminin tüm aşamalarında kullanılmalıdır.

-Çocuklara önce tenis oyununun temel hareketleri öğretilmelidir. Bu öğretim olabildiğince oyunlar ile bezenmiş, çocuğun doğasına uygun ve gelişimini destekler nitelikte olmalıdır. Örneğin oyunlar sırasında kullanılan top atma ve tutma hareketleri tenisteki hareketlere benzer nitelikte olabilir.

-“Kortun farklı bölgelerinden değişik konuşumlarda çeşitli vuruşları yapabilme yeteneği” olarak da tanımlanabilen tekniğin eğitimi ihmal edilmemeli ve büyük hataların dışında gelişimi doğal akışına bırakılmalıdır.

-“Teknik becerileri stratejik olarak planlayıp kullanma yeteneği” olarak da tanımlanabilen taktikyeterlilikler ise gerçeğe uygun olarak öğretilmeli ve sporcunun antrenmanda pekiştirdiği taktikleri müsabaka sırasında özgürce denemesine izin verilmelidir.

-“Müsabaka ve antrenmanın tüm evrelerinde kondisyonel özellikleri maksimum düzeyde sürdürebilme yeteneği” olarak da tanımlanabilen fiziksel özelliklerin uygun yaş dönemlerinde çalıştırılması ve olgunlaştırılması sağlanmalıdır. Fiziksel yeterlilikler antrenmanda yüklenebilirliği sağlayan ve antrenörün hareket kabiliyetini arttıran unsurlardandır.

-“Performans süresince duygusal ve zihinsel yeterliliklerin kontrol edilmesi ve bunları yeniden düzenlenmesi” olarak da tanımlanabilen psikolojik yetiler uygun yaş dönemlerinde çalıştırılmalıdır.